تعریف سرمایه شرکت: تمام اموال و دارایی شرکت از بدو تاسیس سرمایه شرکت گفته می‌شود و در یک عبارت کوتاه و ساده می‌توان سرمایه شرکت را اینگونه تعریف کرد: اگر بدهی‌های یک شرکت را کم کنیم آنچه باقی می‌ماند دارایی شرکت می‌باشد که از میزان سرمایه یک شرکت می‌توان میزان توانایی یک شرکت را بدست آورد. سرمایه شرکت می‌تواند نقدی یا غیر نقدی باشد.
در شرکت‌های سهامی سرمایه به مجموع قیمت اسمی سهام شرکت نیز اطلاق می‌شود. این مقدار در شرکت سهامی خاص در ابتدای تاسیس شرکت باید حداقل یک میلیون لایر باشد. افزایش سرمایه شرکت یکی از اقدامات مهمی است توسط هر شرکتی انجام می‌شود. این اقدام به منظور افزایش منابع مالی شرکت و بهبود وضعیت آن انجام می‌شود. شرکت های تجاری به دلایل مختلف نسبت به افزایش سرمایه اقدام می‌کنند و برای افزایش سرمایه در شرکت‌های تجاری تشریفات خاصی در نظر گرفته شده است.
مراحل افزایش سرمایه شرکت
زمانی که یک شرکت تصمیم به توسعه منابع مالی خود می‌گیرد میبایست اقدام به افزایش سرمایه کند که این افزایش سرمایه طی فرایندی صورت می‌پذیرد.
در شرکت‌های سهامی خاص از چند طریق می‌توان نسبت به افزایش سرمایه اقدام نمود یا افزایش سرمایه از طریق آورده‌های نقدی و یا افزایش سرمایه از طریق آورده‌های غیر نقدی شرکتها بعد از ثبت شرکت بصورت اختیاری یا اجباری در تغییر سهام و یا سرمایه شرکت وارد می‌شوند که افزایش سرمایه در شرکتها که همان بالا بردن میزان اسمی مبلغ سرمایه شرکت نسبت به زمان تاسیس شرکت و تایید در اساسنامه شرکت می‌باشد. لذا هر گونه تغییری در میزان سرمایه شرکت باید در اداره ثبت شرکتها سامانه اداره ثبت، ثبت و در روزنامه رسمی چاپ و آگهی گردد. افزایش سرمایه به تصمیم مجمع عمومی فوق العاده صورت می‌گیرد مادامی که سرمایه قبلی شرکت تاما تادیه نشده باشد افزایش سرمایه تحت هیج عنوانی مجاز نمی‌باشد. مجمع عمومی فوق العاده می‌تواند به هیات مدیره اجازه دهد که ظرف مدت معینی که نباید از پنج سال تجاوز کند، سرمایه شرکت را تا میزان مبلغ معینی به یکی از روش‌های مقرر در قانون افزایش دهد. هیات مدیره در هر حال، خواه در اجرای تصمیم مجمع عمومی فوق العاده و خواه با استفاده از اجازه‌ای که مجمع مذکور به وی داده است، در هر نوبت پس از عملی ساختن افزایش سرمایه، مکلف است حداکثر ظرف یک ماه مراتب را ضمن اصلاح اساسنامه و قید سرمایه جدید به جای سرمایه ثبت شده، به مرجع ثبت شرکت ها اعالم کند تا پس از ثبت، جهت اطلاع عموم آگهی شود. در شرکت سهامی خاص، پس از اخذ تصمیم راجع به افزایش سرمایه از طریق انتشار سهام جدید باید مراتب از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن انتشار می یابد، به اطلاع صاحبان سهام برسد. در این آگهی باید اطلاعات مربوط به مبلغ افزایش سرمایه و مبلغ اسمی سهام جدید و حسب مورد، مبلغ اضافه ارزش سهام و تعداد سهامی که هر صاحب سهم به نسبت سهام خود حق تقدم در خرید آن ها را دارد و مهلت پذیره نویسی و نحوه پرداخت، ذکر شود. در صورتی که برای سهام جدید شرایط خاصی در نظر گرفته نشده باشد، چگونگی این شرایط نیز در آگهی قید خواهد شد.
شرایطی که میبایست برای افزایش سرمایه شرکت رعایت شود
- شرکت باید حداقل سرمایه قانونی را دارا باشد.
- افزایش سرمایه باید با اکثریت آرای سهامداران حاضر در مجمع عمومی فوق العاده شرکت تصویب شود.
- سهامداران با پرداخت مبلغ نقدینگی می‌توانند مقدار سرمایه شرکت را افزایش بدهند. افزایش سرمایه در شرکت‌های سهامی خاص، تادیه مبلغ اسمی سهام جدید به غیر نقد مجاز می‌باشد.شرکت از سهامداران خود درخواست میکند که مبلغی نقدی به سرمایه شرکت اضافه کنند. این افزایش سرمایه می‌تواند به صورت افزایش تعداد سهام یا افزایش مبلغ اسمی سهام انجام شود. برای افزایش سرمایه از طریق آورده های نقدی شرکت باید ابتدا در مجمع عمومی فوق العاده شرکت تصمیم به افزایش سرمایه بگیرد. در این مجمع میزان افزایش سرمایه، نحوه افزایش سرمایه و مهلت پرداخت آورده های نقدی توسط سهامداران تعیین می‌شود. پس از تصمیم‌گیری در مجمع عمومی فوق العاده، شرکت باید مراتب را به مرجع ثبت شرکتها اعلام کند. مرجع ثبت شرکتها پس از بررسی مدارک افزایش سرمایه شرکت را ثبت میکند. سهامداران شرکت پس از ثبت افزایش سرمایه باید آورده نقدی خود را به شرکت پرداخت کنند. شرکت پس از دریافت آورده نقدی سهامداران، آن را به حساب های جاری سهامداران منظور میکند.
افزایش سرمایه از طریق آورده‌های غیر نقدی در این روش شرکت از سهامداران درخواست میکند که اموال با حقوق غیر نقدی به سرمایه شرکت اضافه کنند. این اموال یا حقوق می‌تواند شامل املاک، ماشین آلات، تجهیزات حق اختراع، حق امتیاز و غیره باشد. برای افزایش سرمایه از طریق آورده‌های غیر نقدی شرکت باید ابتدا در مجمع عمومی فوق العاده شرکت تصمیم به افزایش سرمایه بگیرد. در این مجمع میزان افزایش سرمایه، نحوه افزایش سرمایه و ارزش اورده غیر نقدی توسط سهامداران تعیین می‌شود. مراتب تصمیم‌گیری در مجمع به مرجع ثبت شرکتها اعالم ومرجع ثبت پس از بررسی مدارک افزایش سرمایه شرکت را ثبت میکند. سپس شرکت باید اموال یا حقوق غیر نقدی را یه ارزش واقعی ارزیابی کند ارزیابی اموال غیر نقدی توسط کارشناس رسمی انجام می‌گیرد
مدارکی که برای افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص به اداره ثبت شرکتها تسلیم گردد شامل:۱. اظهارنامه‌ای که به امضا رئیس و کلیه اعضای هیات مدیره رسیده باشد. صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده که افزایش سرمایه را تصویب یا اجازه افزایش سرمایه را به هیات مدیره داده باشد.
۲. یک نسخه از روزنامه‌ای که آگهی افزایش سرمایه در آن درج شده باشد در صورتیکه محل افزایش سرمایه غیر نقد باشد.
اخذ نظریه کارشناس رسمی دادگستری که به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده باشد الزامی است و میبایست یک نسخه از صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده که مربوط به قیمت آورده های غیر نقدی می‌باشد به همراه مدارک به اداره ثبت شرکتها تسلیم گردد.
لازم به ذکر است در سرمایه غیر نقدی میبایست تمام قسمت غیر نقد تحویل گردد و یا به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده باشد یک نسخه از صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده باید به امضا کلیه اعضا هیات مدیره رسیده باشد.
آثار حقوقی افزایش سرمایه شرکت
– افزایش سرمایه شرکت باعث افزایش حقوق ومسئولیت سهامداران می‌شود.
– افزایش سرمایه شرکت باعث افزایش منابع مالی شرکت وبهبود وضعیت مالی آن می‌شود
نتیجه گیری
زمانی که شرکت قصد داشته باشد سرمایه خود را افزایش دهد باید طبق قانون عمل کند و تنها در صورتی می‌تواند سرمایه شرکت را افزایش دهد که موضوع افزایش سرمایه شرکت در مجمع عمومی فوق العاده مطرح شود و اعضا با آن موافقت نمایند و در صورتیکه سرمایه پیشین شرکت تادیه نشده باشد به هیچ عنوان نمی‌توان سرمایه شرکت را افزایش داد.
پیش از هر اقدامی برای افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص، باید ابتدا سرمایه تعهدی شرکت پرداخت شود. شرکت باید دارای بازرس باشد، مشخصات آن به همراه صورت جلسه در اداره ثبت شرکت ثبت شده باشد، صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده برای افزایش سرمایه باید در چند نسخه و به امضا هیات رئیسه برسد، در زمان تشکیل مجمع اکثر سهامداران میبایست حضور داشته باشند و روزنامه آگهی دعوت باید به ثبت در اداره ثبت شرکتها برسد و در صورت افزایش سرمایه چه از طریق آورده‌های نقدی و غیر نقدی باشد.
